Kiến trúc Baroque là một phong cách thiết kế xây dựng xuất hiện vào những năm cuối thế kỷ 17 tại Ý. Lối kiến trúc này tập trung chủ yếu vào những công trình để thể hiện sức mạnh của nhà thờ và giới cầm quyền lúc bấy giờ. Với những ảnh hưởng từ phong cách thiết kế Phục Hưng trước đó, kiến trúc này có những điểm cầu kỳ và phức tạp nhưng cũng không kém phần tinh tế để tạo nên sự đặc biệt cho riêng mình.
Kiến trúc Baroque thể hiện sức mạnh của nhà thờ và giới cầm quyền
Kiến trúc Baroque là gì?
Baroque là một phong cách kiến trúc nổi tiếng trên thế giới cùng với những lối kiến trúc khác. Đây là một phong cách kiến trúc ra đời cuối thế kỷ 17, thừa hưởng những lối kiến trúc của thời kỳ Phục Hưng để tạo dựng nên những điểm riêng biệt.
Ở thời kỳ này ngôn ngữ kiến trúc Baroque mang tính chất hùng mạnh và những điểm sáng về nghệ thuật để thể hiện quyền lực của nhà thờ và chế độ phong kiến. Phong cách này tạo nên những sự mới lạ về mặt hình ảnh, ánh sáng và bóng với cường độ mạnh hơn.
Lối kiến trúc này mang tính cầu kỳ và chăm chút kỷ lưỡng vào từng chi tiết nhỏ. Ở mỗi chi tiết đều toát lên những vẻ đẹp riêng, sự quyền quý và xa hoa của các phong cách thiết kế này, xây dựng nên các công trình tiêu biểu.
Điểm đặc biệt của phong cách này là nhấn mạnh vào hiệu ứng ảnh ảo, làm cho các thiết kế trở nên sâu và rộng hơn. Phong cách thiết kế này mọi người có thể dễ dàng nhận ra qua những thiết kế hình oval đặc trưng xuất hiện khắp mọi chi tiết.
Với lối kiến trúc này đã tạo nên những công trình hoành tráng và hùng vĩ, ảnh hưởng đến phong cách kiến trúc của châu Âu cũng như trên toàn thế giới với sự đặc trưng tiêu biểu và những giá trị mang lại.
Lịch sử hình thành và phát triển
Kiến trúc Baroque được hình thành ở thế kỷ 13
Kiến trúc Baroque và chủ nghĩa thực dân
Nếu như ở kiến trúc Phục Hưng nhấn mạnh vào sự quyền lực của nhà thờ và các chính quyền phong kiến thì với lối kiến trúc Baroque này thể hiện sự kháng cách của phong trào trong giáo hội Công giáo.
Ở thế kỷ thứ 13 một số tín đồ của nhà thờ nhận thấy sự mục nát với tín ngưỡng nên đã kêu gọi mọi người đứng lên cải cách tôn giáo và chống lại những áp đặt khắt khe của nhà thờ. Vì vậy mà các tín đồ của Thiên Chúa chia làm hai phe, một số tín đồ chia nhỏ lập nên đạo Tin lành chống đối với đạo chính thống.
Sau hơn 3 thế kỷ dưới các tác động của đạo Chúa chính thống đã ngăn chặn được sự nổi dậy, tuy nhiên sự chống đối vẫn diễn ra âm thầm. Một phong trào chống cải cachs được đưa ra và vô tình tạo dựng nên phong cách kiến trúc Baroque độc đáo.
Từ những thay đổi này phong cách kiến trúc Baroque được ra đời được dịch ra là viên ngọc không có quy luật. Tuy nhiên điều này lại khiến mọi người khó nắm bắt được các quy luật và hướng phát triển cụ thể.
Khám phá những đặc trưng của kiến trúc Baroque
Phong cách kiến trúc thể hiện sự tương phản
Với phong cách Phục Hưng có phần thô cứng bởi những ảnh hưởng từ phong cách của Hy Lạp và La Mã thì với phong cách kiến trúc Baroque có phần mềm mại hơn, các chi tiết được trau chuốt tỉ mỉ thể hiện một phong cách kiến trúc của đấng linh thiêng.
Lối kiến trúc này thể hiện những phong cách sống của người dân vào thời điểm đó cũng như sự mãnh liệt của một đấng tối cao và quyền năng qua từng chi tiết thiết kế đặc trưng thể hiện được chiều sâu của các công trình xây dựng.
Phong cách thiết kế này có những phần cường điều về đức tin của Công giáo, vinh danh nhà thờ và chế độ phong kiến lúc bấy giờ. Đây là một thiết kế mang tính kháng cải cách, cách thức đáp trả lại sự nổi dậy của đạo Tin Lành.
Đặc điểm nổi bật của phong cách kiến trúc này là thể hiện sự hùng vĩ, uy nghi, tráng lệ của những thiết kế này. Những hòa hợp từ hiện thực đến thế giới ảo, tương phản giữa bóng tối và ánh sáng tạo nên một phong cách kiến trúc đặc sắc và nhiều màu sắc.
Những phong cách trang trí thể hiện sự sang trọng, cầu kỳ trong từng chi tiết thiết kế tạo nên sự ấn tượng cho phong cách thiết kế này. Những bức tường uốn lượn là kiểu đặc trưng của phong cách kiến trúc Baroque.
Hình oval là những chi tiết chủ đạo của lối thiết kế này. Mọi chi tiết đều được tạo điểm nhấn với hình oval từ trần nhà đến tận những góc tường nhỏ cũng được ứng dụng với lối thiết kế này. Các cửa sổ nhỏ có hình chữ nhất và cửa sổ lớn cũng được thiết kế với những hình oval đặc trưng.
So sánh đặc trưng của kiến trúc Baroque với kiến trúc thời kỳ Phục Hưng và phong cách Rococo
Kiến trúc Baroque mang những thiết kế đặc sắc riêng biệt
So sánh kiến trúc Baroque với kiến trúc thời kỳ Phục Hưng (1300 – 1600)
Sự giống nhau
Với hai phong cách kiến trúc này đều gợi lên thời đại ở châu Âu và những phong cách nghệ thuật gắn liền với từng thời kỳ đó. Cả hai phong cách này đều tạo dựng được những nghệ thuật đặc sắc và có những phong cách đặc biệt trong lối thiết kế của mình. Các chủ đề về kinh thánh và thần thoại Hy Lạp đều ảnh hưởng đến hai phong cách kiến trúc này.
Sự khác nhau
Đối với kiến trúc Phục Hưng nhấn mạnh vào sự cân bằng và tuân theo các quy tắc cụ thể của phong cách La Mã cổ đại. Các trật tự cột được sắp xếp một cách khoa học và nhất quán, các mái vòm tuân theo quy tắc hình bán nguyệt hoặc bán cầu.
Đối với kiến trúc Baroque nhấn mạnh vào lối thiết kế cảm xúc, những cảm quang về các màu sắc, các chi tiết được thiết kế tạo nên một chiều sâu nhất định. Các thiết kế của phong cách này rời rạc tạo nên một sự nổi loại riêng biệt và những kiểu kiến trúc đặc trưng riêng về những hình oval được ứng dụng nhiều.
So sánh đặc trưng kiến trúc Baroque với kiến trúc Rococo
Sự giống nhau
Cả hai phong cách thiết kế đều nhấn mạnh vào phần trang trí và những chi tiết trong thiết kế của mình. Cả hai đều tạo nên một phong cách màu sắc với những chi tiết cầu kỳ trong lối thiết kế tạo nên điểm nhấn đặc sắc riêng.
Khác nhau
Đối với phong cách Baroque thường nhấn mạnh đến những chi tiết trang trí từ hình oval. Sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối đều tạo nên cho người xem một cảm giác về sự thiêng liêng, chiều sâu, tả thực trong các thiết kế.
Đối với phong cách thiết kế Rococo vẫn thừa hưởng những chi tiết thiết kế hoàn mỹ và uốn lượn của Baroque nhưng không sử dụng nhiều hình oval mà thay vào đó là các chi tiết uốn lượn nhỏ, nhấn mạnh vào các vật trang trí xung quanh để tạo điểm nhấn cho kiến trúc này.
Một số công trình kiến trúc Baroque tiêu biểu
Kiến trúc Baroque với công trình kiến trúc tiêu biểu
Nhà thờ San Carlo alle Quattro Fontane được xây dựng bởi các kiến trúc sư nổi tiếng hàng đầu trên thế giới. Đây là một công trình kiến trúc mang đậm nét kiến trúc Baroque cổ điển với từng chi tiết được thể hiện tạo cho người ta cảm giác thân thuộc về một thời châu Âu xa xưa.
Quảng trường thánh Pheerô cũng là một trong những công trình kiến trúc nổi tiếng. Quảng trường được xây dựng với phong cách thiết kế của Baroque. Những hàng cột dài và trên mỗi cột là một bức tượng thánh tạo nên những ý nghĩa linh thiêng đặc biệt cho lối kiến trúc này.
Điện Invalides tại Pháp là một công trình kiến trúc mang tính nguy nga, đồ sộ và quyền lực. Đây là một trong những công trình kiến trúc mang kiệt tác của phong cách Baroque với những đường nét thiết kế đặc trưng riêng biệt.
Cung điện Versailles là một công trình kiến trúc vĩ đại xây dựng với kiến trúc Baroque. Từ những lối thiết kế đặc trưng đã tạo nên sự đặc biệt của công trình này và mang đến cho mọi người những cảm giác tả thực sống động.
Thánh đường Karlskirche tại Ý với những thiết kế cột cùng với những mái vòm, những hình oval đặc trưng trong phong cách thiết kế của kiến trúc Baroque mang đến cho mọi người sự tinh tế, mềm mại và những chi tiết đặc biệt của kiến trúc này.
Nhà thờ ST Paul tại Anh là một trong số những công trình kiến trúc tiêu biểu của phong cách này. Những thiết kế trang trí bên trong mang những hình ảnh, màu sắc đặc trưng của lối kiến trúc Baroque với những mảng tường đầy màu sắc.
Phong cách kiến trúc Baroque được tạo dựng nên từ những sự kháng cải và tạo dựng nên một thiết kế với hình thái, phong cách tỉ mỉ, trau chuốt trong từng chi tiết thiết kế, tạo nên một lối kiến trúc đặc biệt và thể hiện được sức sáng tạo tài ba ở thời kỳ đó.
