Vào thời kỳ Trung Cổ tại châu Âu hình thành nên phong cách kiến trúc Gothic với những chuyển biến rõ rệt trong phong cách thiết kế cũng như sự sáng tạo mới lạ. Phong cách kiến trúc này có những vẻ bí ẩn đặc trưng, tạo nên sự thu hút riêng biệt cho mình. Đây là một phong cách kiến trúc tiêu biểu tạo nên những điểm nhấn đặc sắc cho các công trình xây dựng và tạo dựng được tiếng vang cho mình.
Kiến trúc Gothic có những thiết kế độc đáo
Kiến trúc Gothic là gì?
Từ nửa sau thời kỳ Trung Cổ của Tây Âu bắt đầu hình thành nên lối kiến trúc Gothic với những điểm mới lạ trong phong cách thiết kế. Mang những ảnh hưởng từ phong cách kiến trúc Roman thời kỳ trước cùng với những sáng tạo mới đã tạo dựng nên lối thiết kế độc đáo hơn.
Lối kiến trúc của phong cách này mang những thiết kế có phần bí ẩn, thu hút sự tò mò và chú ý của mọi người. Phong cách thiết kế chủ yếu của kiến trúc này tập trung vào những công trình kiến trúc nhà thờ, thánh đường tôn giáo và một số công trình dân dụng.
Lối kiến trúc này tạo dựng nên những ảnh hưởng sâu rộng và phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ này. Một số công trình kiến trúc của Gothic vẫn tồn tại đến ngày nay vẫn mang những nét đặc trưng riêng biệt và tạo sức hút đối với mọi người.
Trên nền kiến trúc Roman trước đó, kiến trúc Gothic đã phát triển và ứng dụng những sáng tạo của mình vào các phong cách thiết kế. Những mái vòm đặc trưng là điều mà mọi người có thể dễ dàng bắt gặp trong phong cách thiết kế này.
Những điểm đặc sắc của kiến trúc Gothic tạo nên các công trình dân dụng tiêu biểu, các nhà thờ, thánh đường thể hiện những nét cuốn hút và có kết cầu chắc chắn, tồn tại qua nhiều thế kỷ cho đến ngày nay. Một số công trình kiến trúc được công nhận là di sản thế giới.
Lịch sử hình thành và phát triển
Kiến trúc Gothic hình thành từ rất lâu trước đây
Phong cách kiến trúc này được hình thành từ sau kiến trúc Roman tại vùng Tây Âu. Từ những nằm 1200 sau Công Nguyên, phong cách kiến trúc này được hình thành với những công trình nhà thờ là chủ yếu.
Phong cách kiến trúc Gothic tập trung chủ yếu ở vùng Haute Picardie và nó phát triển qua những giai đoạn khác nhau như: giai đoạn tiền Gothic, Gothic sơ kỳ, Gothic cổ điển và Gothic ánh sáng. Ở mỗi thời kỳ có những điểm đặc sắc riêng biệt để hình thành và tạo dựng nên sự đặc biệt cho phong cách kiến trúc này.
Giai đoạn tiền Gothic
Giai đoạn tiền Gothic là những bước đi đầu tiên của phong cách thiết kế này, tạo tiền đề cho sự phát triển mạnh mẽ của lối kiến trúc này trong tương lai. Ở thời kỳ này những lối kiến trúc có sự kết hợp từ kiến trúc Roman.
Điểm nhấn trong phong cách này là các nhà thờ được xây dựng chủ yếu theo phong cách Romanesque, các giáo đường được phủ một mái vòm với dạng nôi như các phong cách trước đây, tường được thiết kế dày để chịu lực tốt và bên ngoài được ốp thêm cột ốp dày.
Vào thời kỳ này các thiết kế cửa sổ lấy ánh sáng không nhiều, những mảng tường được thiết kế với nhiều màu sắc tạo nên điểm đặc sắc cho những công trình này. Mặc dù ảnh hưởng cac thiết kế tư thời kỳ trước nhưng sự sáng tạo đã làm tiền đề cho phong cách này phát triển mạnh lên.
Gothic sơ kỳ
Các kỹ thuật xây dựng ở thời kỳ này được sử dụng đã xuất hiện từ rất lâu trước đây. Tuy nhiên khi các công trình xây dựng tiêu biểu như nhà thờ công giáo, nhà thờ lớn xuất hiện mới định hình nên phong cách thiết kế và quan niệm thẩm mỹ của kiến trúc này.
Sự gia tăng dân số trong thời kỳ này ngày càng nhiều, do đó cần phải thiết kế các công trình mang tầm vóc to lớn hơn. Những nhà thờ được xây dựng với kích thước lớn để đảm bảo cho nhu cầu tín ngưỡng của mọi người trong giai đoạn này.
Các công trình kiến trúc trong thời kỳ này đã tạo nên điểm đặc sắc cho sự phát triển của lối kiến trúc Gothic này và tạo dựng nên những điểm đặc sắc trong các công trình xây dựng.
Gothic cổ điển
Đây được xem là thời kỳ phát triển thịnh vượng của phong cách kiến trúc Gothic này. Ở giai đoạn này các phong cách thiết kế được hoàn thiện hơn, sở hữu những đường nét đặc trưng riêng biệt và tạo dựng được phong cách cho mình.
Các nhà thờ lớn được xây dựng là chủ yếu vào thời kỳ này. Phong cách thiết kế ở thời kỳ này có sự đơn giản hơn, các cột xen kẽ được loại bỏ để tạo nên sự thoáng đãng và tạo nên những chuyển biến trong phong cách thiết kế đặc trưng riêng cho mình.
Gothic ánh sáng
Ở thời kỳ này phong cách kiến trúc Gothic đã tạo được những điểm nhấn đặc sắc cho mình và lan rộng ra khắp các vùng của châu Âu. Các kiến trúc sư tìm kiếm những phương án để làm gọn các phần cao của những tòa thánh.
Các công trình nhà thờ nay đã có thiết kế rộng lớn hơn, nhiều cửa sổ hơn, khung được xây dựng bằng đá chắc chắn. Các cửa sổ được trang trí bởi những viền mảnh tạo nên sự tinh tế hơn nhưng không làm ảnh hưởng đến việc lấy ánh sáng.
Đặc điểm và loại hình kiến trúc
Phong cách kiến trúc đặc biệt với thiết kế 3 phần riêng biệt
Phong cách kiến trúc Gothic có nhiều điểm đặc biệt và ấn tượng. Các thiết kế tập trung chủ yếu vào những nhà thờ, những kiểu dáng kết cấu đặc trưng, hệ thống mái vòm được ứng dụng nhiều, hệ thống vững chắc bên trong của các công trình đã tạo dựng nên đặc điểm cho loại hình kiến trúc này.
Kết cấu kiến trúc Gothic
Kết cấu kiến trúc này được chia làm 3 phần riêng biệt: phần trên cùng gồm hành lang và tháp chuông, phần giữa là những ô kính to được thiết kế hình tròn, phần dưới cùng là cửa ra vào được thiết kế 3 hốc đặc trưng.
Hệ thống kết cấu của phong cách kiến trúc này dùng khung chịu lực khác biệt với những kiến trúc trước đây như thời La Mã cổ đại. Các kết cấu này đã tạo ra một không gian thoáng đãng, sự rộng lớn và một không gian với nhiều ánh sáng hơn.
Hệ thống mái vòm
Hệ thống mái vòm là những điểm đặc sắc nhất trong phong cách thiết kế của kiến trúc này. Hệ thống này được chia ra làm các loại: vòm chiếu bốn múi hình chữ nhật, vòm sáu múi hình chiếu chữ nhật, vòm nhiều sống và nhiều múi.
Bốn chân vòm được thiết kế gắn liền với cột và chịu tải trọng xuống cuốn bay. Những mái vòm được thiết kế tạo dựng nên một lối kiến trúc đặc sắc mang những phong cách thiết kế khác biệt, sự sáng tạo to lớn cho các công trình ở thời kỳ này.
Hệ thống kết cấu bên trong của công trình
Hệ thống kết cấu bên trong của công trình mang những điểm đặc sắc là sự rộng lớn, thoáng đãng, không gian được lấy với nhiều ánh sáng hơn nhờ vào những cửa sổ được thiết kế nhiều. Không gian thiết kế này đã tạo dựng nên sự khác biệt, các khung chịu lực được ứng dụng chủ yếu để làm cho kết cấu bên trong của công trình trở nên rộng lớn.
Chiều cao
Bên cạnh những điểm đặc sắc về lối thiết kế thì chiều cao cũng là điểm đặc biệt của phong cách kiến trúc này. Những công trình được xây dựng có chiều cao từ 38 – 42m, các tháp lấy ánh sáng có chiều cao từ 60m, cửa sổ chính có chiều cao từ 8 – 12 m. Đặc điểm về chiều cao này đã mang đến các công trình mang tính đồ sộ và to lớn.
Những công trình kiến trúc Gothic tiêu biểu trên thế giới
Công trình Gothic tiêu biểu
Phong cách kiến trúc Gothic mang đến những thiết kế mới lạ và tạo dựng nên các công trình ấn tượng, đặc sắc nên đã lan rộng trên khắp thế giới và mang những ảnh hưởng quan trọng cho các công trình này.
Nhà thờ Đức Bà Reims, Pháp
Nhà thờ Đức Bà mang những phong cách thiết kế đậm nét kiến trúc Gothic. Đây là một công trình xây dựng mang tính tiêu biểu và đặc sắc của Pháp. Các chi tiết được thiết kế với nhiều điểm nhấn sáng tạo đã mang đến một kiến trúc đặc biệt cho nhà thờ này.
Tháp đồng hồ Big Ben, Anh
Tháp đồng hồ Big Ben cũng là một trong những công trình xây dựng nổi tiếng trên thế giới. Tháp được xây dựng theo phong cách Gothic với vật liệu chính là gạch và đá vôi. Tháp có độ nghiêng về hướng Tây với 0,26 độ. Công trình kiến trúc này tạo nên dấu ấn của phong cách kiến trúc này.
Tu viện Westminster, Anh
Tu viện này cũng là một công trình tiêu biểu của nước Anh. Nhìn vào ta có thể cảm nhận được phong cách kiến trúc mang đậm nét Gothic. Tu viện được thiết kế 3 tầng, các ngọn tháp được xây dựng theo lối kiến trúc Gothic, cửa sổ lớn hình tròn, cửa ra vào thiết kế 3 hốc là những điểm đặc trưng của lối kiến trúc Gothic này.
Nhà thờ Salisbury, Anh
Bên cạnh tháp đồng hồ và tu viện thì nhà thờ Salisbury cũng được thiết kế độc đáo theo lối kiến trúc Gothic. Nhà thờ này mang đậm nét cổ kính với phong cách thiết kế và những điểm thu hút, bí ẩn theo lối kiến trúc ma mị này.
Nhà thờ Saint – Estienne, Pháp
Khi nhắc đến kiến trúc Gothic tiêu biểu thì không thể không nhắc đến nhà thờ này. Đây là một công trình xây dựng nổi tiếng với lối kiến trúc này. Nhà thờ mang những điểm nhấn đặc sắc và tạo nên một công trình kiến trúc đồ sộ với những thiết kế quen thuộc của kiểu kiến trúc Gothic.
Những công trình kiến trúc Gothic ở Việt Nam
Nhà thờ Đức Bà với lối kiến trúc Gothic
Nhà thờ lớn Hà Nội
Nhà thờ lớn Hà Nội là công trình kiến trúc được xây dựng từ rất lâu và tuân theo những tiêu chuẩn của lối kiến trúc Gothic đặc trưng. Nhìn vào nhà thờ mọi người có thể nhận ra ngay với phong cách thiết kế mô phỏng theo nhà thờ Đức Bà tại Paris. Đây là một công trình tiêu biểu tại Việt Nam với lối kiến trúc đặc sắc này.
Nhà thờ Đức Bà, TPHCM
Đây là một công trình nổi tiếng tại Việt Nam với lối thiết kế theo kiểu kiến trúc Gothic và Roman. Nhà thờ được xây dựng với những điểm nhấn độc đáo từ thiết kế bên ngoài cho đến bên trong. Toàn bộ vật liệu xây dựng của nhà thờ được đem từ Pháp qua. Những điểm thiết kế đặc trưng của nhà thờ quen thuộc với phong cách kiến trúc Gothic.
Nhà thờ đá Sapa, Lào Cai
Nhà thờ được xây dựng mang một vẻ đẹp bí ẩn và cuốn hút sự chú ý của mọi người. Đây là một công trình kiến trúc Gothic cổ điển nhất tại Lào Cai với những lối thiết kế đặc trưng và phong cách riêng biệt tạo nên công trình độc đáo này.
Nhà thờ Mằng Lăng, Phú Yên
Khi nói đến các công trình kiến trúc Gothic tại Việt Nam không thể nào không nhắc đến công trình nhà thờ này. Những điểm tiêu biểu đặc trưng của lối kiến trúc này đều được ứng dụng để xây dựng nên nhà thờ Mằng Lăng. Vẻ đẹp bí ẩn cùng với sự độc đáo đã tạo nên một công trình đặc sắc.
Nhà thờ Lòng Sông, Bình Định
Với lối thiết kế mái vòm nhọn cùng với nhiều cửa sổ, nhà thờ mang những thiết kế đậm lối kiến trúc Gothic. Nhà thờ này được xây dựng từ xa xưa và là một biểu tượng công giáo đặc sắc tại vùng đất Bình Định này.
Kiến trúc Gothic trải qua nhiều thời kỳ và những chuyển biến nhưng vẫn giữ được nét riêng biệt và độc đáo cho mình. Các công trình xây dựng của lối kiến trúc này vẫn tạo nên sự cuốn hút và bí ẩn, những điểm đặc sắc riêng biệt tồn tại cho đến ngày nay. Đây là một trong những phong cách kiến trúc được nhiều người nhắc tới.
