Những công trình kiến trúc nhà cổ Việt Nam nổi tiếng được xây dựng từ thời xa xưa, được thiết kế theo một phong cách rất riêng biệt và điển hình nhất là theo nền văn hóa, nét phong tục của thời đó. Cũng có những ngôi nhà bị tàn phá bởi chiến tranh hay hư hỏng theo thời gian, nhưng cũng có một số ngôi nhà đã tồn tại cho đến bây giờ. Chính nhà cổ là những công trình kiến trúc được xây từ thời xa xưa, mang đậm chất cổ điển với những quy tắc riêng biệt. Theo dõi bài viết dưới đây của Kiến Trúc Lâu Đài Cổ Điển Europa để biết thêm thông tin nhé!
Nhà cổ của gia đình ông Phạm Ngọc Tùng
Đây là ngôi nhà của ông Phạm Ngọc Tùng, được tọa lạc tại ví trí cách cửa Tây Thành Nhà Hồ chừng 200m. Ngôi nhà cổ của ông Tùng ở ngay thôn Tây Giai, xã Vĩnh Tiến, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa là một trong những kiến trúc cổ Việt Nam của Thanh Hóa nói riêng và vùng Bắc Trung Bộ nói chung.
Là một trong những công trình kiến trúc dân gian truyền thống đặc sắc, một ngôi nhà cổ tiêu biểu ở tại Việt Nam, tháng 9/2002 ngôi nhà này đã được tiến hành trùng tu theo dự án “Bảo tồn kiến trúc nhà cổ truyền thống Việt Nam”. Dự án này đã được thành lập vào năm 1997 do Cục Di sản văn hóa – Bộ Văn hóa – Thông tin Việt Nam và Tổ chúc hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) cùng Trường Đại học nữ Chiêu Hòa (Nhật Bản) làm chủ đề tài.
Ngôi nhà này được trùng tu trong vòng 7 tháng cùng với sự hỗ trợ về mặt kỹ thuật cùng với tài chính của các tổ chức hợp tác phía Nhật Bản. Đây chính là lần trùng tu đầu tiên của ngôi nhà. Trước khi trùng tu, ngôi nhà xuống cấp nhiều, do tuổi thộ đã quá cao của kết cấu kiện gỗ (khoảng 200 năm), nên nếu như đã bị mối, mọt, hư hại ảnh hưởng đến sự an toàn của kết cấu và thẩm mỹ của kiến trúc. Kết cấu của kiện gỗ đều được chạm trổ rất công phu, đậm tính nghệ thuật của dân gian.
Nhà gỗ của quan Tổng đốc Sơn Tây
Được làm bằng gỗ lim và vàng tâm, ngôi nhà của quan Tổng Đốc Sơn Tây Đào Trọng Kỳ, người đã có công đào sông giúp cho dân thoát khỏi cảnh cơ hàn chính là một trong số rất ít công trình kiến trúc nhà cổ được bảo tồn trên đất Hải Phòng. Tọa lạc ở chính giữa vùng đất học Cổ Am, huyện Vĩnh Bảo (Hải Phòng), ngôi nhà có 5 gian được làm bằng gỗ lim, vàng tâm, lợp ngói mũi của quan Tổng Đốc Sơn Tây Đào Trọng Kỳ vẫn còn nguyên giá trị văn hóa, lịch sử cũng như kiến trúc.
Ngôi nhà đã được xây dựng vào những nam 1890 trên nền của nhà cũ của các cụ đã để lại. Gỗ lim khai thác từ bên Quảng Ninh, sau đó đã đóng bè chuyển về bằng đường sông. Với 3 bậc tam cấp đã được chạy dài suốt mặt tiền nhà đã được ghép bằng những tảng đá xanh tự nhiên nguyên khối. Tường nhà đã được xây bằng gạch đất nung bản mỏng, kích thước của mỗi viên gạch có độ dài tới 40cm, rộng ngang 30cm.
Điều đặc biệt rằng công trình được xây dựng hoàn toàn bằng vôi, cát, không có xi măng, sắt thép. Không chọn được ngói hài, cụ Kỳ chọn ngói mũi để lợp mái nhà. Đây sẽ là loại ngói hết sức phổ thông ở các vùng quê. Bên trong ngôi nhà sẽ là 4 hàng cột lim ngang, mỗi hàng có 6 cột và 3 hàng cột lim dọc. Chống xung quanh nhà sẽ là hơn 30 cây cột gỗ lim có đường kính là 40cm mỗi cột chân đế là đá tảng lớn.
Tất cả cột, kèo, vì trái, vì phải cần phải liên kết với nhau bằng mộng. Để có thể tạo được điểm nhấn cũng như là sự mềm mại cho công trình, chủ nhân sẽ cho chạm khắc hoa văn cỏ cây, sóng nước ở tại các điểm ghép nối cột và xà ngang. Sau hơn 100 năm phơi nắng mưa, 5 gian cửa đại được làm bằng gỗ vàng tâm đã được ngả màu, hiện rõ sự “già nua”. Sau ngày giải phóng, ngôi nhà đã bị trưng dụng trở thành nơi hội hộp, đấu tố nhà giàu, con cháu Tông đốc đã rơi vào cảnh cơ hàn. Theo như ông Giao, những hiện vật có giá trị lịch sử, nền văn hóa lưu giữ từ đời này qua bao đời khác ở trong ngôi nhà đều đã bị lấy đi hết.
Nhà cổ làng Lộc Yên
Ngôi nhà này sẽ được nằm cách thành phố Tam Kỳ, Quảng Nam hơn 30km, làng Lộc Yên. Ngôi nhà sẽ nằm lưng chừng ở một ngọn đồi, hướng về phía cánh đồng lúa xanh bạt ngàn, và cao hơn những nhà trong làng khoảng 50m. Nhà sẽ nằm trong một khuôn viên rộng hơn 4ha, phía trước ngôi nhà chính là bể cá, vườn cây cảnh vô cùng sinh động. Mọi thứ ở trong căn nhà này đều còn rất chắc chắn. Ngôi nhà không chỉ vì đẹp mà lại còn gắn với cả câu chuyện đã 2 lần ông Ngô Đình Diệm hỏi mua nhưng đều thất bại. Nhà rộng hơn 100m2 và được làm bằng hàng trăm mét khối lõi gỗ mít rừng do những người thợ mộc làm trong suốt cả 12 năm trời.
Đường vào làng Lộc Yên xanh ngút tầm mắt bởi vì hai hàng cây, ngõ dẫn vào từng nhà đều được đắp đá dài để tạo thành lối đi. Người hoài cổ về đây để tìm chút lặng yên cho tâm hồn mình. Bên trong ngôi nhà cổ 200 tuổi sẽ chính là những vật dụng cũ kỹ, từ là bàn, ghế, là nơi để có thể che mưa chắn bão của thế hệ sau coi sóc.
Nhà cổ Phùng Hưng
Nhà cổ Phùng Hưng đã được tọa lạc tại địa chỉ số 4 ở đường Nguyễn Thị Minh Khai, thành phố Hội An, thuộc tỉnh Quảng Nam. Ngôi nhà này là đã được xây dựng cách đây vào hơn 220 năm, vào khoảng cuối thế kỷ XVIII – đầu thế kỷ XIX, cũng là thời kỳ phồn thịnh của khu phố cổ Hội An lúc bấy giờ.
Ngày nay, chủ nhân đầu tiên của ngôi nhà sẽ chính là con cháu đời thứ 8 của vị thương nhân nọ. Các thành viên trong gia đình đều sẽ bên cạnh là người giữ gìn và chăm sóc cho ngôi nhà, còn kiêm luôn cả vị trí hướng dẫn cho các du khách tham quan và thuyết minh về lịch sử cũng như là các đường nét kiến trúc, nội thất cổ xưa. Ngoài ra, nhà cổ Phùng Hưng sẽ còn là một cơ sở may, thêu thủ công của gia đình. Nhà cổ Phùng Hưng đã được thiết kế theo mô hình nhà buôn bán phổ biến lúc bấy giờ, vào đầu thế kỷ XIX. Nhà hình ống với mặt tiền rộng, có ý nghĩa mở rộng cửa đón rước tài lộc vào nhà. Vật liệu chủ yếu của các loại gỗ quý hiếm cho nên sau hơn 2 thế kỷ qua, nhà cổ Phùng Hưng vẫn sẽ giữ được nét đẹp nguyên vẹn như là ngày đầu.
Nhà của công tử Bạc Liêu
Nhà của công tử Bạc Liêu được tọa lạc tại số 13 Điện Biên Phủ, phường 3, TP Bạc Liêu, nằm ở cạnh bờ sông Bạc Liêu. Ngôi nhà này được mang kiến trúc phương Tây rất sang trọng, đã được xây dựng vào năm 1917 cho đến năm 1919 thì được hoàn thành. Ngôi nhà này sở hữu kiến trúc bề thế nhất lục tỉnh miền Tây thời điểm đó nên là được người dân tại nơi đây gọi với cái tên “nhà lớn”. Dinh thự do ông Trần Trinh Trạch, tức là Hội đồng Trạch, cha Công tử Bạc Liêu đã xây dựng nên khi mà công tử mới chỉ 19 tuổi.
Ông Trần Trinh Trạch là chủ sở hữu của 74 sở điền, với 110.000 ha đất trồng lúa, gần 100.000 ha ruộng muối. Khi đó thì toàn tỉnh Bạc Liêu lúc bấy giờ có 13 lô ruộng muối thì 11 lô là của ông. Ông Trạch đã có 7 người con, 4 gái, 3 trai. Trong 3 người con trai, Trần Trinh Huy ăn chơi khét tiếng cũng như nổi tiếng là mê gái. Được biết, tổng số tài sản mà công tử Bạc Liêu được thừa hưởng và “tiêu hao” vào ăn chơi xa xỉ sẽ ước tính lên tới là 5 tấn vàng.
Ngôi biệt thự do kĩ sư người Pháp thiết kế, hầu hết vật liệu xây dựng được mang từ Paris về. Nhiều chi tiết, vật liệu, đồ nội thất trong nhà được nhập khẩu từ Pháp, từ các bù long, ốc vít cho đến các chi tiết xây dựng đều có đóng dấu chìm mẫu tự P thể hiện xuất xứ. Ngay khi bước chân vào ngôi nhà, du khách sẽ bị cuốn hút bởi những đường nét thiết kế tỉ mỉ, tinh tế, toát lên vẻ sang trọng và hào hoa. Những chiếc đèn màu vàng tỏa ánh sáng lung linh tạo cảm giác ấm cúng và lịch lãm. Trên mỗi cây cột của ngôi nhà đều được trang trí nhiều hoa văn đẹp mắt. Đến nay, công trình đã hơn năm tuổi nhưng những giá trị kiến trúc, nghệ thuật tại dinh thự của cậu Ba Huy, không những không bị “lạc hậu” so với thời thế mà trái lại, càng trở nên quý giá và được đánh giá cao.
